Son yıllarda tarım ve hayvancılık alanındaki politikalar, koronavirüs salgınıyla birlikte hayvancılığı zora soktu. Bölgenin tek büyükbaş hayvan pazarı olan Kars hayvan pazarında satışlar durma noktasına geldi.
M. SIDDIK GÜLER / KARS
Büyükbaş hayvancılığın en büyük ve tek hayvan pazarı olan Kars hayvan pazarında 2010 yılına kadar başta orta Doğu olmak üzere dünyanın birçok ülkesine hayvan ithal ediyordu. Çevre ülkeler ve Batı’dan tüccarların akın ettiği Kars hayvan pazarında şu günlerde sessizlik ve umutsuzluk hakim. Yem fiyatların artması ve hayvancılığa verilen desteklerin kısıtlanmasıyla birlikte ahırların boş kaldığı kentte pazarda ise satışlar tamamen durma noktasında.
Van, Hakkari, Bitlis, Muş, Ardahan, Iğdır’ı kapsayan bölgede yüzde 90 küçükbaş hayvancılık yapılırken, sadece Kars ilinde büyükbaş hayvan üretimi ile öne çıkıyor. Başta çevre iller olmak üzere Türkiye’ye hayvan sevkiyatını yapan tek kent konumunda olan Kars’ta devasa tesisler çürümeye terk edilmiş durumda. Sabahın ilk saatlerinde araçlarla hayvanlarını pazara getiren üreticiler satış yapmadan geri götürme zorunda kalıyor.
Büyükbaş hayvan üreticisi İlyas İlhanoğlu, tarihte ilk kez bu kadar zor durumda olduklarını belirterek, günde binlerce büyük baş hayvanın giriş ve çıkış yaptığı pazarda artık satışların tamamen durduğunu söyledi. İlhanoğlu, “Hayvancılık ölme noktasında taban çok yüksek. Alan da yok kesen de yok. Tarım Bakanı bize destek sağlamalıdır. Geçen yıl yemin torbası 60 tl iken bu sene 120 TL. Bu şekil ayakta durmak imkansızdır” dedi.
‘İlçeden getirdiği hayvanları satmadan geri götürüyorlar’
İlçeden kamyonla hayvanlarını pazara getiren Mehmet Güneş, zararına sattıkları hayvanlara bugünlerde alıcı bulamadıklarını dile getirdi. Güneş, yaşadıklarını şöyle anlattı: “25 yıllık esnafım. Ama ilk kez bu duruma düştük. Hayvanlar zararına satmamıza rağmen alıcı bulamıyoruz. Gecen sene 3 bine sattığımız hayvanı bu yıl da aynı fiyata satıyoruz. Ama yem fiyatları iki katına çıktı.”
Digor’dan pazara hayvan getiren Kemal Çiçek de “Ben Digor’dan buraya hayvan getirdim. Ama tek bir hayvan bile satamadım. 25 yıldır bu işi yapıyordum. Ancak ilk kez evimize ekmek götüremez duruma getirildik” dedi.
Bir dönem fotoğrafçıların çalışma alanıydı
Hayvan pazarında 10 yıla yakındır fotoğraf çeken fotoğraf sanatçısı Birkan Çelik, eskiden pazara gelince hayvan ve tüccar sayısından dolayı geçemediklerini söyledi. Çelik, “Ben yıllardır haftada bir iki gün gelip fotoğraf çekiyorum. Eskiden sabah saat beşte geldiğim zaman yüzlerce tüccar kapıda bekliyordu. Pazarda hayvan yeri kalmıyordu. Şu an dışardan gelen tüccar bulmak imkansız gibi. Üreticinin yüzünde bile büyük umutsuzluk hakim. Şu an pazarın yarısından fazlası boş kalıyor. İnsanların ağzını açtığında her kes isyan ediyor” dedi.
Eskiden görsellik açısında büyük bir heyecan ile gittikleri pazara artık fotoğrafçıların bile gelmediğini aktaran Birkan Çelik, geçmiş ile bugün arasındaki fotoğraflara baktıklarında aradaki farkı gördüklerini söyledi.