Beyaz ve elektronik eşyaya zam geldi, vatandaş soluğu tamircilerde aldı

09.04.2022

Gelen zamlar nedeniyle vatandaş, beyaz ve elektronik eşyalarda tasarrufa gidiyor, bozulanın yerine yenisini almak yerine tamir ettirmeyi tercih ediyor. Satışlar düşerken tüketiciler, ikinci el ürünlere yöneliyor. Zamlarla birlikte, eşya tamiri yapan esnafın işi artarken yeni tamirci talebi artıyor.

AHMET ERKAN YİĞİTSÖZLÜ / OSMANİYE

Elektrikten, doğalgaza; temel gıda maddelerinden ulaşıma yapılan zamlar tartışılırken, beyaz eşya ve elektronik ürünlere de yüzde yüzün üzerinde zam geldi. Özellikle geçtiğimiz yıl döviz kurunun yükselmesi ile birlikte beyaz eşya ve elektronik eşyalarda fiyat artışı yüksek oldu. Kur garantili döviz sistemine geçişle birlikte dövizde görece düşüş olsa da beyaz eşya fiyatları zamlanmaya devam etti. Gelen zamlar nedeniyle vatandaşlar, özellikle beyaz ve elektronik eşyalarda tasarruf yolunu seçiyor. Daha önce, bozulan televizyon, elektrik süpürgesi, su ısıtıcısı hatta elektrikli battaniye vb. gibi ürünlerini tamir ettirme yerine yenisiyle değiştiren vatandaş, artık gelen son zamlar nedeniyle, en ufak elektronik eşyasını dahi tamir ettirmeyi tercih ediyor. Böyle devam ederse yeni tamircilere olan talebin artabileceği söyleniyor. Fiyatlarının artması, 2022 yılı verilerine göre, elektronik ve beyaz eşya satışını düşürürken tüketiciler ikinci el ürünlere yönelmeye başladı.

Beyaz eşyada satışlar düştü, ihracat geriledi

Türkiye Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği (TÜRKBESD) verilerine göre, 6 ana üründe beyaz eşya satışları bir önceki yılın aynı dönemiyle kıyaslandığında yüzde 16 geriledi. Yeni yılın ilk ayında beyaz eşya sektöründe verilerin düşüş kaydettiği kaydedildi. Ocak’ta, 6 ana üründe toplam satış, 561 bin 442 adet oldu. Ocak ayında, beyaz eşya üretimi ise yıllık bazda yüzde 12 düşüşle 2,37 milyon adet olarak kaydedildi. Veriler, Ocak’ta beyaz eşya ihracatının da gerilediğini gösterdi. Buna göre, beyaz eşya ihracatı, Ocak’ta yüzde 30’luk gerileme ile 25 bin 361 oldu. Uzmanlar fiyatlardaki artışın devam etmesi halinde bu düşüşün daha da artabileceğine dikkat çekiyor.

Tüketicilerin Haklarını Savunma Derneği (TÜHASAVDER) Bşk.
Avukat Ahmet Salgut

Zamlar, tüketici alışkanlıklarını değiştirdi…

Tüketicilerin Haklarını Savunma Derneği (TÜHASAVDER) Başkanı Avukat Ahmet Salgut, salgın ve sonrasında yaşanan ekonomik sıkıntılar nedeniyle tüketicilerin tüketim alışkanlıklarının değiştiğinin altını çizip şunları söyledi:

“Artan hayat pahalılığı, ürünlere yüzde yüzün üzerinde gelen zam nedeniyle tüketiciler, elindeki mevcudu korumaya çalışıyor. Eskiden aldığı, elindeki elektronik eşya arıza yaptığında yerine yenisini almayı tercih eden vatandaş, artık tamir edip yeniden kullanma yoluna gidiyor. Bozulan eşyasını ya kendisi tamir ediyor ya da tamircilere götürüyor. Böylece daha az masrafla hayatını idame ettiriyor. Son zamlar ile birlikte elektronik eşya tamiri yapan esnafın da işleri artı.”

Tüketicilerin bu dönemde tüketim alışkanlıklarının değiştiğine değinen Avukat Salgut, bir ürünün sıfırını alma yerine ikinci elini alma yoluna gittiğini bu yüzden de ikinci el eşya pazarının son dönemde canlandığına işaret etti. Özellikle elektronik ve beyaz eşya ürünlerinde ikinci elin çok tercih edilmediğini, tüketicilerin genelde sıfırını alma yoluna gittiklerini aktaran Avukat Salgut, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Eskiden garantili olması, fiyatlarının çok yüksek olmaması ve alternatiflerin çokluğu nedeniyle sıfır ürünler daha çok tercih ediliyordu. İnsanların alım gücü vardı. Asgari ücretli de kendi kesesine göre alışveriş yapabiliyordu. Ancak şu anda artan fiyatlar nedeniyle, sıfır ürünlere ilgi azaldı, ikinci el piyasası canlandı.”

Bu durumun sadece elektronik eşya ürünleri ile sınırlı olmadığını, ayakkabı ve giyim gibi çok farklı sektörlerde de yaşandığını belirten Salgut, yaşananların ne zamana kadar devam edeceğinin mevcut koşullar nedeniyle öngörülemediğini vurguladı.

Üzeyir Sarıgül

Tamire yetişmekte zorlanıyor…

Ankara Pursaklar’da elektronik eşya tamir ve bakım işini yapan Üzeyir Sarıgül, beyaz eşya ve elektronik eşyalardaki fiyat artışı nedeniyle vatandaşların kapılarını aşındırdıklarını, şu anda iş yetiştirmekte zorlandıklarını belirtti.

25 yıldır sektörün içinde olan, bir ara tamir işine ara veren Sarıgül, artan talep nedeniyle yeniden dükkân açtı. Şu anda işlerinin çok iyi olduğunu söyleyen Sarıgül, “İnsanların alım gücü düştü. En ufak elektronik eşyalarını tamir ettiriyorlar. Eskiden tamir yerine yenisini alırlardı. Şimdi tamir için bize geliyorlar. İşlerimiz şu anda çok iyi” diye konuştu.

Tamir ücretlerinin 10 TL’den başlayıp yaptıkları iş ve ürüne göre değiştiğini kaydeden Sarıgül “Bir vatandaşın su ısıtma cihazı bozulmuş sıfırı, 100 TL’den başlıyor, bin TL’ye kadar çıkıyor. Arıza yaptığında bize geliyor, 20 TL’ye yapıp kendisine teslim ediyoruz, 80 TL vatandaşın cebinde kalıyor” ifadelerini kullandı.

30 yıl önceki gibi iş yapmaya başladı

Elektronik eşya tamirciliği 30 yıldır yapan Şuayp Üstün, son günlerde işlerinin açıldığını kaydederek, “İşlerin açılmasını, elektronik eşyalara yapılan zamlara bağlıyorum. Dükkânımı ilk açtığım yıllardaki gibi iş yapmaya başladım. 30 yıl önce de böyle iş yapmıştım” sözleriyle işlerinin açılmasından duyduğu memnuniyeti dile getirdi.

Beyaz eşya ve elektronik eşya ürünlerinin çoğalması ve ucuz olması nedeniyle işlerinin azaldığının altını çizen 30 yıllık tecrübeli tamir ustası Üstün, sözlerini şöyle bitirdi:

“İşlerim azaldığında bir ara dükkânı kapatmayı dahi düşündüm. Ancak başka yapacak bir şeyim olmadığı için bu işe devam ettim. Son bir yıldır işlerim yeniden açıldı. Şimdi iş yetiştirmekte zorlanıyorum. Bazı işlere gün veriyorum. Buna rağmen insanlar yeter ki tamir et deyip kabul ediyorlar.

Artık evlerdeki her eşya, çok kıymetli. Eskiden ucuz olduğu için daha sık eşya alınır, bozulursa çöpe atılırdı. Şimdi çöplerde elektronik eşya bulamazsınız. Hiç tamir edilemeyenler hurda niyetine satılıyor. Tamir edilecek gibi olanlar ise bize geliyor. Bu dönem insanlar, ellerindekinin kıymetini bilmeyi öğrendi. Artık alınan bir ürün son tarihine kadar kullanılmaya çalışılıyor. Böyle devam ederse yeni tamircilere talep artabilir.”  

24 Saat gazetesinin PDF dosyasını indirmek için tıklayınız