Aydın’da yerel medya istihdam sorunu yaşıyor

09.04.2022

Kapak fotoğrafı: Bank Phrom / Unsplash

EMRAH BAKIR / AYDIN

Aydın’da yerel medya istihdam sorunu yaşıyor. Manşet Aydın Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Erdal Savaş, “Nitelikli ve tematik haber üretmek, biraz da istihdam ettiğiniz personelin kalitesiyle alakalı. Yerel basında bir muhabir, günde 7-8 haber yapmak durumunda kalıyor. Hal böyle olunca yerel muhabir az zamanda çok haber üretme telaşına giriyor. Bu yoğun tempo içerisinde arzu edilen özellik ve kalitede haber üretilemediği için sadece kadınlarla ilgili haberler değil, daha birçok haber konusu, maalesef pas geçiliyor. Bence ulusal basın, yerel basın ile ilişkilerini sıkı tutmalı. Yerelde ihtiyacı hissedilen eleman ihtiyacına destek vermeli” dedi.

Türkiye, ulusal ve yerel medyasıyla, birçok medya kuruluşu için bir “haber deryası” gibi… Ulusal medyada yer alan haberler, konusu itibariyle kendi içinde çeşitlilik ve zenginlik gösterirken, yerel medya, habere ulaşma ve haberleştirme noktasında ciddi sıkıntılar yaşıyor. Yerel medyada yer alan haberlerin konusunun ne olduğu ve ne tür haberler yapıldığını incelemek için, Aydın’da faaliyet gösteren toplam beş yerel gazetenin, on beş günlük (1-15 Mart tarihleri) içeriklerini inceledik. Toplam yirmi üç yerel basını olan Aydın’da, çok okunan ve varlığını uzun süre koruyan, Aydın Ses Gazetesi, Manşet Aydın, Nazilli Havadis Gazetesi, Nazilli Adalet Gazetesi ve Söke Ekspres Gazetesi’ni incelememiz kapsamına aldık. Yaptığımız çalışma sonucunda, yerel haberlerin nasıl işlendiği ve ne tür haberlerin okunduğuna yönelik çarpıcı bulgulara ulaştık.

Kadın, çevre ve yerel gündem…

1-15 Mart tarihleri arasında söz konusu gazetelerde yayımlanan 1825 haberi, konularına göre sınıflandırdığımızda şu sonuçlar ortaya çıktı:

*Aydın’ın nüfusu, 2021 nüfus sayımı sonuçlarına göre, 1.134.031. Nüfusun 563.037’si erkek, 570.994’ü ise kadın. İl nüfusunun yüzde 49,65’ini erkek, yüzde 50,35’ini ise kadın oluşturuyor. Kadın oranının, erkek nüfus oranına göre fazla olduğu Aydın’da, kadınlara yönelik özel haber sayısının çok az olması göze çarpıyor.  

*Kadınlar, genellikle iki ayrı başlıkta haber konusu olabiliyor: Kadın cinayetleri (Cinsel saldırı, öz savunma, şiddet ve taciz) ve kadın dayanışma haberleri (Belediyenin kadınlara yönelik destekleri, kooperatifler, sığınma evleri, kadınların işlerini kurduğu haberler, etkinlikler ve basın açıklamaları). Kadınlara yönelik özel haberler, hem rakamsal olarak eksik, hem de kadınlar, ancak cinayet, şiddet ya da olumsuz bir durum olunca haber olabiliyor.

*Yerel medyada, yerel siyasi haberler ve yerel yönetimlerle ilgili haberler çok okunanlar olarak karşımıza çıkıyor. Belediye başkanlarının açıklamaları, her gazetede ayrı bir başlıkta yer alıyor. Siyasi haberler ise, genel olarak parti liderleri ya da dernek başkanlarının, ulusal ve uluslararası açıklamaları şeklinde en çok okunan haberler arasında görülüyor.

*Aydın’da çevre haberleri olarak, ekoloji, asayiş, belediye çalışmaları ve gündeme dair açıklamaları verilirken bu konuda da özel haber üretiminde kadın haberlerinde olduğu gibi rakamsal olarak bir eksiklik göze çarpıyor.

*Yerel halkın gündemi, genellikle siyasi partilerin gündeme dair açıklamaları ile kurum ve kuruluşların gerisinde kalarak yerel gazetelerde çok az yer buldu.

*Haberler, sürekli başlığı değiştirilerek sitelerde sunuluyor. Haber üretimi noktasında da bir benzeşme söz konusu. Bu, yerel medyanın belli bir kısır döngüde olduğunu gösteriyor.

*Aydın’da, Türkçe yayınlanan gazeteler dışında, İngilizce yayın yapan “Voicesnewspaper” adlı internet sitesi var. Burada kültür sanat, arkeolojik kazılar, eğlenceli bilgiler vb. açıklamalar ile haber değerinde açıklamalar yer alıyor.

Manşet Aydın Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Erdal Savaş
 

“Yerel ve ulusal basın ilişkileri, sıkı olmalı”

Manşet Aydın Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Erdal Savaş, Aydın’daki yerel basına yönelik şu değerlendirmede bulundu:

“Nitelikli ve tematik haber üretmek, biraz da istihdam ettiğiniz personelin kalitesiyle alakalı. Yerel basında bir muhabir, günde 7-8 haber yapmak durumunda kalıyor. Hal böyle olunca yerel muhabir az zamanda çok haber üretme telaşına giriyor. Bu yoğun tempo içerisinde arzu edilen özellik ve kalitede haber üretilemediği için sadece kadınlarla ilgili haberler değil, daha birçok haber konusu, maalesef pas geçiliyor. Sonuç olarak, ne okullardan istenilen düzeyde iletişimci geliyor, ne de tabandan bu işi yapma merakında olanlar var.  

Bence ulusal basın, yerel basın ile ilişkilerini sıkı tutmalı. Yerelde ihtiyacı hissedilen eleman ihtiyacına destek vermeli.”

“Mesleki eğitimler verilmeli”                                                                                                                                                              

İsmi ve çalıştığı kurumunun adını vermek istemeyen yerel bir gazeteci, konuya ilişkin olarak şunları söyledi:

“Yerel medyada en büyük sorunlardan biri maddidir. Doğru, düzgün ve sağlıklı bir haber akışını kuramamamızdaki en büyük etken, maddi olanaklarımızın yetersiz olmasıdır. Bu durum, habere olan yaklaşımımızı ister istemez etkiliyor.

Bence ayrıca bir de nitelik sorunu var. Yani nitelikli bir eğitim alamayan gazeteci adayları, sahaya indiğinde, hayal ettiği ile karşı karşıya kaldığı durum nedeniyle zamanla ya mesleği bırakıyor ya da özgün haber çıkaramıyor. Bu nedenle biz de sürekli başka haber sitelerindeki haberleri olduğu gibi vermek zorunda kalıyoruz. Bunu aşmak için öncelikle gazetecilik mesleği adına eğitimler verilmeli.

Yerel medyada önemli gördüğüm diğer bir sorun ise, özgün haber üretiminin azlığı. Aynı tarz örneklerin sürekli haberleştirilmesi ve bazı yerel medya ile haber sitelerinin çok özensiz haber yaklaşımı ister istemez kaliteyi düşürüyor. Haberde kullanılan görselden, haberin diline kadar ciddi bir özensizlik mevcut diyebilirim.”        

Haberlerin konularına göre rakamsal dağılımı şöyle:

*Ulusal Haberler: 650 (Gündeme dair politika, ekonomi ve sağlık açıklamaları)

*Kadın: 50 (Cinayet, şiddet, basın açıklamaları ile kadın hareketlerinin çalışma ve açıklamaları)

*Kültür Sanat: 85 (Yerel ve ulusal haberler)

*Eğitim: 50 (Aydın’daki öğrenci sorunları, eğitim ile ilgili açıklamalar ile faaliyetler ve yatırımlar)

*Politika: 200 (Başta yerel yöneticiler olmak üzere parti temsilcilerinin açıklamaları)

*Yerel Haberler: 350 (Aydın’daki projeler, altyapı ile ilgili çalışmalar, belediye açıklamaları, doğa haberleri ve genel açıklamalar)

*Spor: 100 (Ulusal sporlar başta olmak üzere, yerel takımların spor karşılaşması ve sonuçları ile sporla ilgili çalışmaları)

*Sağlık: 40 (İş kazaları, kazalar, ölüm ve korona virüs ile ilgili haberler)

*Yerel Yönetimler: 300 (Kurum ve kuruluşların açıklamaları, altyapı, açılışlar, politikaya dair açıklamalar)

24 Saat gazetesinin PDF dosyasını indirmek için tıklayınız