5

Önlem alınmazsa Van Kalesi tarihi önemini yitirecek

Urartular döneminde yapılan ve birçok medeniyete ev sahipliği yapan tarihi Van Kalesi tarihsel önemini yitirmek üzere…

FURKAN TUNÇDEMİR / VAN

Van sınırları içerisinde yer alan ve yapımı MÖ 800’lü yıllara dayanan Van Kalesi, UNESCO’nun ‘’Geçici Miraslar’’ listesinde yer alıyor. Her yıl yerli ve yabancı binlerce ziyaretçi ağırlayan kale, içerisinde birçok tarihi eseri de barındırıyor. Binlerce yıldır birçok deprem ve doğal afet yaşamasına rağmen halen ayakta durmayı başaran bu tarihi yapı, yetersiz koruma ve bilinçsiz ziyaretçilerden dolayı günden güne tarihsel önemini yitiriyor.

Bölge sakinleri: Definecilerin talanı sürüyor

Her dönem defineciler tarafından bölgede yapılan izinsiz kazılar çeşitli haberlere gündem olurken, özellikle kalenin arka tarafında yapılan kazıların izlerini bugün de gözlemlemek mümkün. Bölgede yaşayan yurttaşlar, halen define arayışlarının devam ettiğini belitti. Bölgede ikamet eden yurttaşlardan 34 yaşındaki Önder Soğukbulak, bölgenin en önemli tarihi yapılarından olan Van Kalesi’nin günümüzde bile definecilerin talanına maruz kaldığını belirtti.

Tarihi yapıyı ziyaret eden çok sayıda insan olduğunu belirten Soğukbulak, ‘’Bu yapı birçok medeniyete ev sahipliği yaptı. Çok sıkı bir şekilde korunması gerekirken maalesef giriş çıkışlar oldukça esnek. Birçok insan yapılara zarar vermeye devam ediyor. Tarihi yapıların üzerine boyalarla yazı yazıldığını görüyoruz. Önüne geçilmezse yakın gelecekte bu mirasın hiçbir önemi kalmayacak’’ dedi.

Van Kalesi madde bağımlılarının mekânı haline geldi

16 yıldır faaliyet yürüten, Tarihi Eserleri Koruma Araştırma ve Geliştirme Derneği (VAN ÇEVDER) Başkanı Ali Kalçık (60), kalenin tanıtımı ve korunması konusunda oldukça yetersiz kalındığını söyledi. Böylesi önemli bir yapıyı koruyamamanın ötesinde turizm kaynağına da tam olarak dönüştürülmediğini vurgulayan Kalçık; ‘’Özellikle güneşin batması ile oldukça tenha bir hal alan bölgenin hem tanıtım hem de güvenlik noktasında ışıklandırılması gerekmektedir’’ dedi.

Kalenin aynı zamanda eski Van şehrini de çevresinde barındırdığını belirten Kalçık, bu alanın yıllardır bölgede kötü bir itibara sahip olduğunu söyledi. Kalçık, ‘’Burası madde bağımlılarının mekânı, definecilerin talan ve istila alanı olmuştur. Bu konuda ne bir koruma ne de tedbir alınmamış, dolayısıyla eski Van şehri geri dönüşü olmayan talan ve tahribata maruz kalmış durumdadır. Bugün gelinen noktada taşınabilir kültür varlıklarının neler olduğu, başlangıcından günümüze hangilerinin artık olmadığının kaydı bile yok. Mevcut değerlerimizi bakımsızlık, yeteri kadar koruyamamak gibi nedenlerden dolayı yitirmiş bulunmaktayız’’ dedi.


Tarihi Eserleri Koruma Araştırma ve Geliştirme Derneği Başkanı Ali Kalçık

UNESCO asil listesine alınmalı

Alınacak önlemler konusunda UNESCO’nun önemli bir adım olduğunu vurgulayan Kalçık, şu an geçici miraslar listesinde bulunan Van Kalesi’nin bir an önce asil listeye alınması konusunda yoğun girişimlerin olması gerektiğini vurguladı.Kalçık şunları söyledi: ‘’Kalenin geçici miras listesinde olması oldukça memnun edici bir gelişmedir. Fakat bölge genelinde bu derece muazzam bir yapının küresel anlamda tanıtımını sağlamak için başlatılan girişimler için çok geç kalınmış durumda. Urartulardan günümüze ulaşan bu tarihi güzelliğin tanıtımı konusunda UNESCO oldukça faydalı bir argüman iken şimdiye kadar başvuru yapılmaması ve ilgisiz davranılması açıkçası üzücü bir durumdur.’’