5

Hakkari, kirli havadan kurtulamıyor

Hakkari’de son yıllarda Türkiye’nin en kirli şehirleri arasında yer alması kentte tedirginliğe neden oluyor. Doktor Ramazan Akın, İtalya, ABD, İngiltere, Almanya ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti üniversitelerindeki 6 bilim insanı yaptığı çalışmalar sonucunda, hava kirliliği Covid’ 19’a bağlı ölüm riskini artırdığını söyledi.

HAMDİYE ÇİFTÇİ ÖKSÜZ / HAKKARİ

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Hava Kalitesi İzleme Merkezi’ne bağlı Sürekli İzleme Merkezi açıklamasında, 2020 yılı şehirlerdeki hava kirliliği oranında Hakkari, 171 endeks değeri ile havası en kirli olan 3’üncü il oldu. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), 2010-2016 yılları arasında gerçekleştirdiği ölçümlerin sonuçlarına göre de Hakkari Türkiye’de havası en kirli ikinci Şehir olarak açıklanmıştı.  

Yine WHO’nun 2017 verilerinde çapı 2.5 mikron ve altında olan partikül madde hesabına dayanarak hazırlanan raporda, Hakkari Avrupa’da havası en kirli üçüncü şehir arasında yer aldı.

Kalitesiz kömür, hava kirliliğine neden oluyor

Kentte her yıl dağıtılan yardım kömürlerinin kalitesiz olduğu ve kentin büyük bölümünde kömür kullanılması en büyük neden olarak gösteriliyor. Hakkari kent merkezine 2020 yılında doğalgaz gelmesine rağmen kent geneline halen yayılmadı. Doğalgaz çalışmalarının devam ettiği kentte, özellikle sabah ve akşam saatlerinde evlerde yakılan kömür nedeniyle kentin tamamı siyah bir örtüyle kaplanıyor. Hakkari kent merkezinin çevresine göre çukurda olması ve etrafı dağlarla çevirili olması da hava kirliliğine neden olan etkenler arasında yer alıyor

“Dağıtılan kalitesiz kömür, hava kirliliğine neden oluyor”

Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) Hakkari Şubesi Eşbaşkanı Remzi Özer, bölge halkının ekonomik olarak zor bir durumda olmasından dolayı başta Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı eliyle dağıtılan yardım kömürleri ve kalitesiz kömürlerin, kükürt dioksit ve kül oranı yüksek kömürden kaçınmaları gerektiğini söyledi. Bölgede en kalitesiz ve kükürt oranı yüksek kömür kullanıldığını ifade eden SES Hakkari Şubesi Eşbaşkanı Remiz Akın, yerel yöneticilerin bu konuda duyarsız olduklarını ifade etti.
 


Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES)
Hakkari Şubesi Eşbaşkanı Remzi Özer

“Kirli hava birçok hastalığa neden oluyor”

Akın, konuşmasını şöyle sürdürdü: “Kullanılan kalitesiz kömür nedeniyle oluşan hava kirliliği nedeniyle kronik hastalıkların belli zaman sonra, onkolojik hastalıklara dönmesine neden oluyor. Kaliteli kömürlerin fiyatları yüksek tutulması, bölge insanının kalitesiz kömür kullanımına mecbur kılmaktadır. Hastanelerde son bir yılda kronik hasta ve kansere yakalananların sayısında artış göz önündedir. Yaşanan hava kirliliği başta akciğer kanseri olmak üzere, astım, nefes darlığı, üst solunum yolları hastalıkları gibi pek çok hastalığın ilimizde yaygınlaşmasına neden olmaktadır. Hava kirliliği nedeniyle başta risk grubundaki yaşlı ve çocuklar olmak üzere tüm halkımızın daha sık hastalanmasına neden olduğu kanısındayız.  İlimizde ani ölüm vakalarının artması, yaşanan çevre ve hava kirliliğinin etkisi ile kanser vakalarının artmasından ötürüdür. Hava kirliliğine karşı vatandaşların, kalorifer bacalarının temizlenmeli ve filtre takmaları zorunluluğunun getirilmesi, her ay hava kirliliği ile ilgili ölçümler yapılarak halkın bilinçlendirilmesi, kirliliğe bağlı gelişen hastalıklar hakkında bilgilendirilmesi gerekmektedir.”


Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES)
Hakkari Şubesi Eşbaşkanı Dr. Ramazan Akın

“Kirli hava solunum sistemi hastalıklarına neden oluyor”

Dr. Ramazan Akın, Hakkari merkezinin dar ve derin vadilerden oluşan bir şehir yapısına sahip olduğunu belirterek, buna bağlı olarak yerleşim alanlarının kısıtlı bir alanda toplanmasına neden olduğunu söyledi. Kış mevsiminin soğuk ve çetin geçmesi kentte ısınmak için doğal kaynak kullanımını gerektirdiğini dile getiren Dr. Akın, doğalgazın yaygın olmamasından dolayı yaşam alanlarında insanları ısınma amaçlı kömür kullanımına ittiğini belirtti.

Kömür kullanımı da Kentte yoğun şekilde hissedilen hava kirliliğinim başlıca nedeninin kömür kullanımından kaynakladığını vurgulayan Akın, hava kirliliğin de başta solunum sistemi hastalıkları, astım, bronşit ve KOAH  gibi hastalıklar olmak üzere çeşitli sağlık problemlerine sebep olduğunu ve her yaşta insanı etkilediğini ifade etti. Akın şunları söyledi:

“Hava kirliliği Covid 19’a bağlı ölüm riskini artırmaktadır

 “Kirli havanın azalması için evlerde, işyerlerinde bacalarda filtre sistemi kullanılmalı, kaliteli kömür tercih edilmeli, eğer mümkün ise doğalgaz ile ısıtma sistemine biran önce geçmek sağlığımız ve temiz hava için yararlı olacaktır.”

Bilim insanlarının hava kirliliğinin Covid-19’dan, ölüm riskine, bölgesel ve küresel etkisini incelediği araştırmaya göre, hava kirliliği Covid-19’dan ölüm riskini arttırdığını dile getiren Akın, “Küresel ölçekte araştırmayı İtalya, ABD, İngiltere, Almanya ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti üniversitelerindeki 6 bilim insanı yaptı. Yeni araştırmaya göre partiküller maddeye bağlı hava kirliliği, Covid-19 ölümlerine dünya çapında yüzde 15 etki yapıyor. Bölgesel farklılıkların fosil yakıt kullanımıyla ilgili olduğunu belirten bilim insanları, Covid-19 önlemleri ile hava kirliliğini azaltacak önlemlerin birlikte yürütülmesini öneriyor. Yapılan çalışmalar göstermektedir ki hava kirliliği maalesef ki Covid’e bağlı ölüm riskini artırmaktadır” dedi.

“Kış aylarında dışarı çıkamıyoruz”

Hakkari kent merkezinde oturan Refik İhtiyatoğlu’na göre de, hava kirliliği kent genelinde kullanılan kalitesiz kömürden kaynakladığını söyledi. Özellikle Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı, tarafından dağıtılan kömürlerin kaliteli olmadığı için, hava kirliliğinde birinci sırada yer aldığını dile getiren İhtiyatoğlu, hava kirliliğinde dolayı kış aylarında dışarı çakamadıklarını anlattı.

“Hakkari her yıl havası en kirli kentlerin başında geliyor”

Hemen hemen her yıl aynı manzarayla karşılaştıklarını söyleyen İhtiyatoğu, “Her yıl kış aylarında Hakkari halkı, bu kirli havayı soluyor. Devletin verileri de bunu destekliyor. Her yıl Türkiye’nin en kirli hava kirliliği açıklamasında, Hakkari, ilk üç sırada yer alıyor. Bu yıl doğalgaz, kent merkezine geldi ama halen kentin gelenine yayılmadı. Hakkari halkının büyük bölümü yoksul. İnsanlar yoksul olduğu için, doğalgaz kullanımı kent geneline yayılması mümkün görünmüyor. Bu sebeplerden dolayı birçok insanımız solunum yolu hastalıklarına yakalanıyor. Özellikle dağıtan kalitesiz kömürün yerine kaliteli kömür dağıtılmalı ve doğalgazın bir an önce kent geneline yayılması gerekiyor” dedi.