Tüm dünyada cep telefonu, tablet ve bilgisayar kullanımı yaygınlaşırken çocuklarda teknoloji bağımlılığı da artıyor. Psikolog ve Aile Danışmanı Güneş, bunun çocuklarda duygusal gelişim geriliği, iletişim problemleri ve sosyal izolasyon gibi ciddi sonuçlar doğurduğuna dikkat çekti.
Azat Özkahraman
Son yıllarda bütün dünyada cep telefonu, tablet ile bilgisayar kullanımının yaygınlaşmasına eş olarak, çocuklarda teknoloji bağımlılığı giderek daha sık yaşanıyor. Üç yaşındaki bir çocuğun bile tablet kullanabildiği, 7 yaşındaki bir çocuğun ortalama günde 4 saatini ekran başında geçirdiği bir çağda yaşıyoruz. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2024 verilerine göre, çocukların yüzde 72’si internete düzenli olarak erişiyor ve bu çocukların yüzde 53’ü ekran başında günde 3 saatten fazla zaman geçiriyor. Gün boyunca adeta ellerinden düşürmedikleri teknolojik cihazlar maalesef çocuklar için büyük bir tehdit oluşturabiliyor.
Ebeveynler, çocuklarıyla kurduğu ilişkiyi güçlendirmeli
Teknolojik cihazların çocuklar için oluşturduğu tehditlerin ortadan kalkması için ebeveynlere büyük sorumluluklar düştüğünü anlatan Psikolog ve Aile Danışmanı Hacer Güneş, ebeveynlerin teknolojiyi suçlamak yerine birlikte kaliteli zaman geçirmeyi öğrenmeleri gerektiğinin altını çizdi.
Teknolojinin hayatımızdaki yerinin yadsınamayacağını ancak bu araçların amacını aştığında çocukların kendilerini sanal dünyaya kaptırıp gerçek ilişkilerden uzaklaşabildiğine işaret eden Güneş, ailelerin çocuklarıyla kurdukları ilişkiyi güçlendirmesi gerektiğini vurgulayarak “Ekran bağımlılığının önüne geçmek için ebeveynlerin çocuklarıyla kurduğu ilişkiyi güçlendirmesi gerekiyor. Çocuklar boşluğu teknolojiyle doldurur. Aile içi iletişim ne kadar zenginse, çocuk o kadar az dış uyaranlara yönelir” dedi.
Çocukların teknolojiyi verimli ve sağlıklı kullanmaları sağlanmalı
Psikolog ve Aile Danışmanı Hacer Güneş
Uygun kullanımıyla teknolojinin zararlarının ortadan kaldırılabileceğini belirten Güneş, küçük yaşlarda teknoloji bağımlılığının görülmesinin nedenlerine ilişkin şunları söyledi:
“Teknoloji bağımlılığının çok küçük yaşlarda görülmeye başlamasının sebepleri arasında, ebeveynlerin iş veya diğer sorumlulukları nedeniyle çocukların internet ortamında daha fazla zaman geçirmelerine izin vermeleri ilk sırada yer alıyor. Diğer bir önemli faktör ise eğlenerek eğitme metotlarının ekran başında kalma sürelerini artırmasıdır. Ebeveynler ve öğretmenler, çocukların teknolojiyi verimli ve sağlıklı bir şekilde kullanmalarını sağlayarak onların hem akademik başarılarına katkıda bulunabilir hem de zihinsel ve duygusal gelişimlerini destekleyebilirler.”
İhtiyaç duyulan ses, ekrandan değil; anne babanın gözlerinden gelmeli
Uzman önerileriyle sağlıklı teknoloji kullanımı için ailelere önemli önerilerde bulunan Güneş, sözlerini şöyle tamamladı:
“Ekran süresi sınırlaması getirin: 0-6 yaş arası çocuklar için günde en fazla 1 saat ekran öneriyoruz. Bu sınırları uyku, ders çalışma ve sosyal etkinlikler için yeterli zaman bırakacak şekilde düzenlemelisiniz.
Model olun: Çocuklar söylediklerinizi değil, yaptıklarınızı taklit eder. Ebeveynin ekran başında geçirdiği süre, çocuğun da süresini belirler.
Ekran yerine etkileşim: Ailece oynanan oyunlar, birlikte okunan kitaplar çocukla kurulan bağın temelini oluşturur. Teknolojik cihazlar dışında zaman geçirmesini sağlamak için spor, dışarıda oyun oynama, resim ve müzik gibi çocuğunuzun ilgisine yönelik etkinlikler konusunda onu teşvik edilmesi gerekir.
Ekranı ödül veya ceza aracı yapmayın: Bu durum ekranı daha cazip hâle getirir.
Dijital detoks günleri oluşturun: Belirli günlerde tüm aile birlikte ekranlardan uzak vakit geçirmeli. Yapılan araştırmalar, uzun süreli ekran maruziyetinin çocuklarda dil gelişimini geciktirdiğini, empati becerilerini azalttığını ve özgüven eksikliğine yol açtığını ortaya koyuyor. Özellikle okul öncesi dönemdeki çocuklar, birebir iletişime, göz teması kurmaya ve fiziksel etkileşime ihtiyaç duyuyor. Çocuklar sessizliğe değil, sağlıklı bir sese ihtiyaç duyar. Bu ses, bir ekranın içinden değil; anne babasının gözlerinin içinden gelmeli.”
Kapak Fotoğrafı: Depo Photos
